یا مَنْ اِسْمُهُ دَوآءٌ وَ ذِکْرُهُ شِفآءٌ یا مَنْ یَجْعَلُ الشِّفاءَ فیما یَشاءُ مِنَ الاَْشْیاءِ
راهنمای بیمار
دیابت وابسته به انسولین
شرح بیماری:
دیابت شیرین وابسته به انسولین دیابت نوع (۱) عبارت است از یک بیماری مزمن که مشخصه آن ناتوانی بدن در تولید انسولین کافی برای مصرف مؤثر و کارآمد ،قندها چربیها و پروتئینها است. تمام سلولهای بدن برای انتقال قندها از خون به سلولها نیازمند انسولین هستند برای درمان باید انسولین تزریق کرد. در صورتی که دیابت وابسته به انسولین در دوران کودکی آغاز شود غالباً با نام دیابت جوانان خوانده میشود.
دیابت وابسته به انسولین معمولاً پیش از ۳۰ سالگی آغاز میشود.
علائم شایع:
از علائمی که در زمان بروز دیابت وابسته به انسولین در فرد بروز می نماید میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- خستگی، تشنگی زیاد
- افزایش اشتها و در عین حال کاهش وزن
- ادرار به دفعات زیاد
- خارش در اطراف ناحیه تناسلی
- افزایش استعداد ابتلا به عفونتها خصوصاً عفونتهای مجرای
- ادراری و عفونتهای قارچی ،پوست دهان و مجرای تناسلی علل بیماری
- از علل شایعی که در بروز این بیماری تأثیر گذار است به موارد زیر میتوان اشاره نمود:
- عفونت ویروسی لوزالمعده
- اختلال در استفاده از انسولین در سلولهای بدن به علل نامعلوم
- کاهش انسولین تولید شده توسط سلولهای جزیره ای لوزالمعده به علل نامعلوم
عواقب مورد انتظار:
- این بیماری را در حال حاضر نمیتوان درمان قطعی کرد، اما علائم پیشرفت بیماری را میتوان با پایبندی دقیق و سخت به درمان کنترل کرد. بسیاری از بیماران دیابتی طول زندگی تقریباً طبیعی دارند.
عوارض شایع احتمالی:
به دنبال بروز دیابت وابسته به انسولین عوارض زیر ممکن است در فرد بروز نماید:
- اختلال بینایی
- نارسایی کلیه
- بیماریهای قلبی - عروقی،( تنگی عروق و ...)
- بیماری رگهای ،محیطی که در نتیجه ممکن است یا دچار زخم و یا مردان ناتوانی جنسی پیدا کنند.
- کتواسیدوز که طی آن قندخون خیلی زیاد میشود و میتواند خطرناک باشد.
- افت قندخون( در صورت مصرف دارو و عدم کنترل دقیق)
تشخیص و درمان:
پزشک معالج از روی علائم تا حد زیادی می تواند به دیابت شک کند ولی برای مطمئن شدن موارد زیر را حتما انجام خواهد داد :
- آزمایشات خون شامل قند ناشتا - قند دوساعت پس از میل نمودن غذا و میانگین قند خون سه ماهه درخواست می گردد.
- آزمایش ادرار
- سایر آزمایشات جهت تشخیص جهت بررسی چربی خون و وضعیت کلیه ها
نکات قابل توجه :
درباره کنترل دیابت و شناسایی علائم افزایش یا کاهش قند خون اطلاعات کسب کنید زیرا با تغییر سبک زندگی و اصلاح وضعیت تغذیه ای و.... تا حد زیادی می توانید بیماری را کنترل نمائید.
- مرتباً پای خود را به پزشک معالج نشان دهید و برای بررسی چشم بصورت دوره ای به چشم پزشک مراجعه کنید.
- همیشه گلوکز یا مواد قندی در دسترس یا به همراه داشته باشید تا اگر قندخون پایین افتاد آن را مصرف نمائید.
- نحوه تزریق انسولین را یاد بگیرید تزریق انسولین کار هر روز شما خواهد بود.
- همیشه یک دستبند یا گردن آویز نشان دهنده بیماری و داروهای مورد استفاده را همراه داشته باشید.
- در صورت بروز هرگونه بیماری مانند عفونت برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
داروها:
- برای شما انسولین تجویز خواهد شد. میزان و زمانبندی تزریق انسولین باید برای هر فرد جداگانه تعیین و گهگاه تنظیم شود. تزریق معمولاً در دو نوبت یا بیشتر در طی روز انجام می شود.
- محل تزریق را بصورت دوره ای تغییر دهید.
- بصورت منظم قند خون خود را در منزل چک کنید و یادداشت نمائید و در مراجعات به پزشکتان نشان دهید.
- علائم افت قند را بدانید و در صورت بروز آن سریعا چیز شیرینی میل کنید.(لرزش ،عرق ریزش، تپش قلب ، گرسنگی شدید، سردرد، گیجی ، تاری دیدف عصبانیت )
فعالیت:
- در زمانی که به دیابت وابسته به انسولین مبتلا می شوید از نظر فعالیت محدودیت برای آن وجود ندارد ولی ورزش منظم روزانه یک جنبه مهم در کنترل دیابت به شمار میرود. میزان و زمانبندی تزریق انسولین ممکن است برحسب فعالیت ورزشی فرد نیاز به تنظیم داشته باشد.
رژیم غذائی و تغذیه:
- جهت تهیه رژیم غذایی باید با پزشک معالج یا کارشناس تغذیه مشورت کنید.
- بصورت کلی باید وعده های غذایی به دفعات بیشتر و حجم کمتر تقسیم گرد.
- هیچ وعده غذایی را حذف نکنید.
- میان وعده میل سبک نمائید.
در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمائید؟
- درد قفسه سینه
- ناخوشی و ضعف به مدت چندین روز
- بی حسی، سوزن سوزن شدن یا درد در پاها و دست ها
- بوی میوه به هنگام تنفس تغییر در الگوی طبیعی حرکات تنفسی،
- یا خواب آلودگی شدید ممکن است نشان دهنده کتواسیدوز باشند).
- ناتوانی در فکر کردن همراه با تمرکز ،ضعف ،تعریق رنگ پریدگی تند شدن ضربان ،قلب تشنج یا اغما ممکن است نشان دهنده پایین افتادن قندخون باشند.
پزشک تایید کننده : آقای دکتر مهدی اسدی
منبع : برونر و سودارث 2022
تاریخ بازنگری خرداد 1403
نشانی اراک - خیابان فلسطین - کدپستی ۹۵۸۶-۷-۳۸۱۴۱
تلفن های تماس: ۵-۳۲۲۲۸۰۶۱
نمابر: ۳۲۲۲۲۷۹۶
